Kwota wolna od podatku przestanie obowiązywać jeszcze w tym roku

Rzecznik Praw Obywatelskich uznał, że musi zaskarżyć obowiązujące przepisy kiedy okazało się, że ta kwota jest niższa od kwoty minimum egzystencjalnego, a to oznacza, że  podatek dochodowy muszą płacić również te osoby, które zarabiają mniej, niż wynosi minimum egzystencji biologicznej. Wniosek Rzecznika odleżał jednak przeszło rok w Trybunale Konstytucyjnym bez rozpatrzenia. Sytuacja uległa zasadniczej zmianie w październiku 2015 r. Ledwie w trzy dni po ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych, Trybunał wydał wyrok w tej sprawie i przychylił się do argumentów Rzecznika Praw Obywatelskich. Zgodnie z tym wyrokiem z 28 października 2015 r. przepisy związane z wysokością kwoty, która jest wolna od podatku została uznana za niezgodną z Konstytucją RP. Trybunał orzekł, że: "Art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji, jest niezgodny z art. 2 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej." Trybunał orzekł równocześnie, że: "Przepis wymieniony w części I, w zakresie tam wskazanym, traci moc obowiązującą z dniem 30 listopada 2016 r."

Artykuł 27 ust.1 ustawy o PIT przedstawia obowiązującą teraz skalę podatkową:
Ponadto, jednolity tekst ustawy zawiera wyraźny zapis, który informuje, że dotychczas obowiązujący artykuł traci moc z dniem 30 listopada:
Ten wyrok oznacza zatem, że obowiązująca obecnie skala podatkowa jest niezgodna z konstytucją w kwestii wysokości kwoty wolnej od podatku, która została ustalona na rażąco niskim poziomie. Jeżeli ten przepis nie zostanie zmieniony, to automatycznie straci moc z pod koniec listopada 2016 roku. A to oznacza, że do końca listopada musi zostać przyjęta nowelizacja ustawy, która podniesie wysokość kwoty wolnej od podatku. Minimum egzystencjalne w Polsce w zeszłym roku wynosiło 545,76 zł., a zatem, że kwota wolna od podatku powinna wynieść 6549,12 zł (12 x 545,76 zł). A z tego wynika, że zapisana w ustawie kwota, która zmniejsza podatek (18% kwoty wolnej), zamiast obecnych 556,02 zł powinna wynieść 1178,84 zł.

Jednak do tej pory nie wniesiono do laski marszałkowskiej nowelizacji ustawy, która zmieniałaby wysokość kwoty wolnej od podatku zgodnie z wyrokiem Trybunału. I w zasadzie trudno się temu dziwić. Przecież, gdyby ta kwota uległa zmianie, dla rządu skutkowałaby to utratą wpływów do budżetu rzędu 15 mld zł. Na razie rząd zapowiedział tylko, że chce wprowadzić zupełnie nowy, jednolity system podatkowy, w którym zostanie uwzględniona kwota wolna od podatku w wysokości 8 tys. zł. Rzecz w tym, że ten nowy system zacznie obowiązywać dopiero w 2018 roku.

Trzeba więc zapytać, jaką kwotę wolną od podatku będziemy mogli zapisać w zeznaniach w 2017 roku? Nie będzie już wtedy obowiązywał przepis, na mocy którego rozliczaliśmy 3091 zł. jako kwotę wolną od podatku. Straci przecież moc dotychczasowy przepis, a przepisy, które wprowadzają zapowiadaną kwotę - 8 tys. zł być może zaczną obowiązywać dopiero 1 stycznia 2018 roku. Zatem, nie wiadomo do dziś, jaka kwota wolna będzie obowiązywała przez 13 miesięcy? Ponieważ nie ma odpowiednich przepisów, więc władze skarbowe na pewno będą twierdziły, że obowiązuje ta skala podatkowa, która  jest zapisana w ustawie. Kłopot w tym, że przepis, który ją wprowadził utraci już wtedy moc prawną.

Wielu podatników już teraz zapowiada, że rozliczenia podatkowe wykona w oparciu o taką kwotę wolną, która miała obowiązywać od 1 grudnia 2016 roku, czyli przy kwocie 6549 zł. Nie można jednak mieć złudzeń, że władze skarbowe takie rozliczenia natychmiast zakwestionują, bo ta kwota nie będzie wynikała z żadnego konkretnego przepisu. To oznacza, że zbliżający się czas rozliczeń podatkowych może być wyjątkowy gorący.